بررسی تطبیقی تصاویر نسخه خطی معراج نامه میرحیدر با آیات و روایات قرآنی - پروژه عملی: طرح تذهیب برگرفته از برخی عناصر تزئینی به کار رفته در نسخه خطی معراج نامه میرحیدر

نسخه دستنویس معراج نامه میرحیدر که در دوره تیموری به تصویر در آمده است مجموعه بی نظیری در عرصه هنرهای تصویری دینی محسوب می شود. در مصور کردن این واقعه عظیم دینی هنرمندان اسلامی کوشیده اند پیام پروردگار و اولیایش را با لطیف ترین و دلپذیرترین شکل ممکن در قالب آمیزه ای از طرح ، رنگ و نقش به بیننده ابلاغ کنند. موضوعی که بررسی آن در اینجا اهمیت پیدا می کند این است که تا چه حد نگارگران این اثر ارزشمند در به تصویر در آوردن این اثر به آیات قرآن و روایات استناد کرده اند. جهت بررسی این موضوع ابتدا بستر های دینی و هنری آن دوره را که تأثیر به سزایی بر هنرمندان و اثرشان دارد بررسی شده است، سپس روند معراج نگاری و اهمیت آن در نگارگری ایران مورد بررسی قرار گرفته است. در این بین آیات و روایاتی، که در خصوص این سفر روحانی در کتب معتبر دینی آمده، بررسی شده است. در بخش معرفی و بررسی نسخه خطی معراجنامه میرحیدر، به توضیح و تحلیل تصاویر این نسخه خطی پرداخته شده است. در پایان بررسی تطبیقی آیات و روایات قرآن با تصاویر معراجنامه میرحیدر صورت گرفته است. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد که نگارگران این اثر ارزشمند از یک جهت با شرایط خشک و مقرراتی دربار شاهرخ تیموری مواجه بودند و از جهت دیگر با موضوعی دینی که مسئله ای بسیار مهم برای تاریخ دین اسلام و مسلمانان است. با توجه به این دو مسئله هنرمندان این اثر به زیبایی توانستند با دید خلاقانه و هنری خود و همچنین آگاهی کامل از آیات و روایاتی که در باب معراج آمده است اثری ماندگار خلق کنند که هم مورد تأیید و خوشایند شاهرخ تیموری و هم منتطبق با آیات و روایات معراج باشد.